Samfelldur áfellisdómur

Skýrsla Ríkisendurskoðunar um mannauðs- og fjárhagskerfi ríkisins er mikill áfellisdómur yfir innleiðingu kerfisins. Beðið hefur verið eftir þessari skýrslu allt frá árinu 2004 þegar Alþingi óskaði eftir úttekt á málinu. Áragömul drög af skýrslunni sem láku út úr stofnuninni í haustbyrjun og vöktu skiljanlega mikla athygli enda um gríðarlega stórt mál að ræða. Skýrsla Ríkisendurskoðunar frá því í gær byggir á þeim drögum sem þegar hafa birst og staðfestir allt það sem áður komið fram. Innleiðingin er harðlega gagnrýnd, stjórnvöld þess tíma sömuleiðis sem og ferlið allt. Í nýju skýrslunni kemur fram að við mat á tilboðum í kerfið Nýherji skoraði hærra á öllum sviðum en Skýrr – nema í kostnaði og við vitum nú öll hvernig það fór (sjá töflu á bls. 20). Þeirri spurningu er því enn ósvarað hversvegna gengið var til samninga við Skýrr um þetta gríðarlega stóra verk sem fór svo rækilega úr böndum.

Skýringar Ríkisendurskoðunar á þeim drætti sem orðið hefur á skýrslunni vekja líka upp fleiri spurningar en þær svara. Skýringarnar eru þessar helstar (bls. 11):

• 2004 – Stofnunin taldi þetta ekki rétta tímann til að fara í úttektina þrátt fyrir beiðni Alþingis þar um. Ákveðið að bíða.
• 2006 – Tveir menn sem unnu að málinu hættu. Vinnunni frestað.
• 2007 – Nýr maður ráðinn í starfið
• 2008 – Drög að skýrslu lögð fram. Ríkisendurskoðandi taldi þau ekki faglega unnin af starfsmönnum stofnunarinnar. Engin frekari skýring gefin á því. Málinu frestað.
• 2009 – Nýr Ríkisendurskoðandi fór í málið. Taldi drög sem þá lágu fyrir ekki í samræmi við nýjar áherslur Ríkisendurskoðunar, málið væri ófaglega unnið af starfsmönnum stofnunarinnar auk þess sem þeir drægu rangar ályktanir af gögnum sem þá lágu fyrir. Engin frekari skýring gefin á því. Málinu frestað.
• 2010 – Ríkisendurskoðun efast um að rétt sé að halda málinu áfram þar sem það hafi dregist svo lengi af hálfu stofnunarinnar. Ákveðið að bíða lengur.
• 2011 – Enn hafist handa við skýrslugerð og nú um úttekt á uppfærslu á kerfinu sem fram fór þetta sama ár. Málið tefst vegna anna í stofnuninni.
• 2012 – Fjársýslustjóri fékk skýrsludrögin afhent með óformlegum hætti til aflestrar.
• 2012 – Tveir starfsmenn sem unni að skýrslunni hætta hjá Ríkisendurskoðun. Málið tefst enn og aftur.
• 2012 – Skýrsludrögunum er lekið út úr Ríkisendurskoðun til fjölmiðla og restin er þekkt saga.

Eins og sjá má af þessu er um samfellda raunasögu að ræða af hálfu Ríkisendurskoðunar varðandi þetta mál eins og stofnunin sjálf lýsir því. Hvernig í ósköpunum gat þetta gerst? Af hverju töldu yfirmenn stofnunarinnar skýrslur starfsmanna sinna ófaglegar? Af hverju töldu þeir starfsfólk sitt draga rangar ályktanir af þeim gögnum sem þau höfðu undir höndum? Á það sama við um skýrsluna frá því í gær sem er einn stór áfellisdómur yfir málið allt, þ.m.t. hlut Ríkisendurskoðunar? Hvaða hagsmunir réðu því að málinu virðist endalaust hafa verið skotið á frest í hvert sinn sem og starfsmenn Ríkisendurskoðunar virtust tilbúnir með sitt? Er ástæðan fyrir því að málinu er á endanum lekið út úr stofnunni sú að starfsmönnum eða starfsmanni er ofboðið hvernig staðið var að máli?

Það þarf að fá svör við þessum spurningum og mörgum fleirum um þátt Ríkisendurskoðunar í þessu stóra máli.

Hinn hluti þessa máls, þ.e. hvernig staðið var að málinu í heild sinni af hálfu stjórnvalda, verður að rannsaka frekar.